Een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie) is de meest voorkomende hormonale stoornis bij katten ouder dan 10 jaar. De schildklier is een klein orgaantje dat bestaat uit 2 lobben die liggen in de hals van de kat. In 95% van de gevallen wordt deze aandoening veroorzaakt door een goedaardige tumor in de schildklier van de kat. De schildklier gaat teveel hormoon produceren waardoor de stofwisseling sneller gaat werken.
Hypothyreoidie, of een te trage schildklier, is een zeldzaamheid bij de kat.
Hyperthyreoïdie: snel werkende schildklier
Een kat met schildklierproblemen is gemiddeld 12 jaar oud. De aandoening komt net zo vaak voor bij de poes als bij de kater. Bij dit schildklierprobleem is de schildklier vergroot.
In minder dan 2% van de gevallen is er sprake van schildklierkanker.
Symptomen
Doordat er een te hoog gehalte aan schildklier probleem in het bloed aanwezig is, functioneert het lichaam van de kat als het ware continu in een te hoge versnelling. Hierdoor ontstaan een aantal kenmerkende symptomen. Eén van deze symptomen is dat de kat gaat vermageren ondanks een goede, soms zelfs zeer goede, eetlust. Er zijn echter ook katten die minder eetlust krijgen, maar dit komt minder vaak voor.
Ook het gedrag van de kat verandert. De kat gedraagt zich onrustig, nerveus en kan soms zelfs agressief worden. Vaak wordt de vacht wat ruig en onverzorgd. De dierenarts hoort vaak een snelle, bonzende hartslag.
Diagnose
De vergrote schildklier is vaak te voelen. In 70% van de gevallen zijn beide schildklieren vergroot. In 30% van de gevallen is de aandoening eenzijdig. De diagnose kan bevestigd worden door een bloedonderzoek: het gehalte aan schildklierhormoon (thyroxine of T4) zal dan verhoogd zijn. Ook wordt gekeken naar de nierfunctie. Hyperthyreoïdie is goed te behandelen. Wanneer de nieren niet goed werken, zijn de vooruitzichten een stuk somberder.
Hoge bloeddruk bij katten met hyperthyreoïdie
Ongeveer 20% van de katten met hyperthyreoïdie heeft een veel te hoge bloeddruk. Een hoge bloeddruk kan leiden tot blindheid, hersenbloedingen, nierschade en hartfalen. Het is dan ook aan te raden om de bloeddruk bij een kat met een overactieve schildklier te bepalen.
De bloeddruk kan tijdens de behandeling van de overactieve schildklier verder toenemen.
Behandeling
Medicatie
De overactieve schildklier kan geremd worden door speciale medicijnen. Dit zijn pillen die de kat twee keer per dag gedurende de rest van zijn leven zal moeten krijgen. Vier weken na de start met de medicatie worden gekeken of de schildklier waarden al genormaliseerd zijn. Ook wordt nogmaals gekeken of de nieren nog goed werken. Als eenmaal een onderhoudsdosis is vastgesteld, wordt er twee keer per jaar bloedonderzoek gedaan om te kijken of de dosering nog steeds juist is.
Radiotherapie
In 80-90% van de gevallen heeft radiotherapie een blijvend positief resultaat. De kat krijgt een injectie met radioactief jodium. Deze stof doodt alle zieke schildklier cellen, maar laat de normale in leven. De kat moet 5 dagen in een specialistische kliniek blijven tot hij niet meer radioactief is. In de meeste gevallen is 1 injectie voldoende en hoeven de katten na de behandeling geen medicijnen meer. Na de behandeling moet thuis nog een tijdlang de kattenbakvulling worden opgeslagen voordat ze met het vuilnis mee kunnen.
Speciale voeding: Y/D voer van Hill’s
Deze voeding verbetert de gezondheid van de schildklier in 3 weken indien gegeven als enige voedingsbron. Er mag echt geen andere voeding gegeven worden. In dit voer zit geen jodium en zonder jodium kan de kat geen schildklier hormoon aanmaken. De kat moet het dieet wel lekker vinden.
Operatie
De overactieve schildklier kan worden verwijderd door middel van een operatie. Het vergrote deel van de schildklier wordt dan verwijderd. Bij sommige katten gaat de resterende schildklier na een tijd ook groeien en is weer een operatie nodig.
Prognose
Als de diagnose op tijd wordt gesteld, de nierfunctie nog goed is en de schildklierfunctie weer binnen een normaal niveau is gebracht, is de prognose goed. De kat functioneert weer als vanouds en kan prima oud worden met deze aandoening.